Χαράλαμπος Κουρούσης: «Χρονίζοντα προβλήματα του Γηροκομείου έρχονται στην επιφάνεια με τραγικό τρόπο»

Ζωή Γεωργούλα

Ο Χαράλαμπος Κουρούσης ξεχωρίζει για το ήθος του και είναι γνωστός στους δημότες για τις υπηρεσίες που προσφέρει ως γιατρός, αλλά και ως δημοτικός σύμβουλος. Με τη δεύτερη ιδιότητά του μάλιστα έχει συνδεθεί στις συνειδήσεις πολλών από εμάς με το Δημοτικό Γηροκομείο, για τον αγώνα που δίνει για αυτό όντας μέλος, επί τρεις συναπτές θητείες, στο Διοικητικό Συμβούλιό του. Επί χρόνια, μιλά δημόσια για τα χρονίζοντα προβλήματα του Γηροκομείου αλλά οι απαντήσεις εκκρεμούν. Αποτολμάμε άλλη μία συζήτηση μαζί του για να επιχειρήσουμε να επαναφέρουμε το δημόσιο διάλογο σε λύσεις που αναζητούνται εδώ και χρόνια και που θα μπορούσαν πραγματικά να προασπίσουν τους γέροντες και τις γερόντισσες του τόπου μας, ενάντια στη μοναξιά και την ανεπαρκή φροντίδα, αλλά και ενάντια σε συγκυρίες όπως τη σημερινή: μιας πανδημίας που δείχνει το πιο σκληρό της πρόσωπο στους ηλικιωμένους.

Έχετε πολλές φορές δημοσιοποιήσει σοβαρά ζητήματα από τα οποία υποφέρει το Δημοτικό Γηροκομείο Χανίων και οι ωφελούμενοί του. Θέλετε να τα ιεραρχήσουμε;

To πρώτο κομβικό ζήτημα που αφορά το Δημοτικό Γηροκομείο είναι η χρηματοδότηση. Το Γηροκομείο, όντας δημοτικό και όχι ιδιωτικό, στηρίζεται στη χρηματοδότηση του Δήμου Χανίων για να επιβιώσει. Τα μνημονιακά χρόνια, αλλά και λίγο πριν, με τις μειωμένες επιχορηγήσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση, το Γηροκομείο γινόταν αντιληπτό σαν βάρος για το Δήμο Χανίων, με τα ποσά που του χορηγούνταν να έχουν πέσει κατακόρυφα.

Να σημειώσουμε εδώ το εξής: Στο Δημοτικό Γηροκομείο, εκ του καταστατικού, προβλέπεται τμήμα για χρονίως πάσχοντες. Αυτό το τμήμα μπορούσε να κάνει συμβάσεις με ασφαλιστικά ταμεία, με σκοπό οι ηλικιωμένοι που θα νοσούσαν με χρόνια νοσήματα να μπορούν να παραμένουν στο Γηροκομείο και παράλληλα το ίδρυμα να πληρώνεται για την ειδική φροντίδα που θα τους παρείχε. Όμως το καταστατικό όριζε ρητά ότι αυτοί οι ωφελούμενοι δεν θα μπορούσαν να είναι πάνω από 20 – στις 100 κλίνες που προβλεπόταν να είναι η δυναμική του Γηροκομείου. Ωστόσο, οι διοικούντες άρχισαν να καλοβλέπουν τα έσοδα που προέρχονταν από τα νοσήλια των ταμείων για τους κατάκοιτους ηλικιωμένους –που δεν ήταν διόλου ευκαταφρόνητα, περίπου 1.000 ευρώ το μήνα ανά ηλικιωμένο– και να αυξάνουν τον αριθμό των ωφελουμένων που έπασχαν από χρόνια νοσήματα και απέφεραν χρηματοδότηση μέσω των ασφαλιστικών ταμείων στο ίδρυμα. Έτσι φτάσαμε επί δημαρχίας Τάσου Βάμβουκα και επί προεδρίας στο Γηροκομείο Γιώργου Κουκλάκη να έρθει στο Δημοτικό Συμβούλιο αλλαγή καταστατικού ώστε να αρθεί ο περιορισμός των 20 κλινών. Τότε είχαμε, ως Πρωτοβουλία Πολιτών, αντιταχθεί σθεναρά, γιατί βλέπαμε ότι άλλαζε ο χαρακτήρας του Γηροκομείου και επιχειρούταν να γίνει χρονίως πασχόντων. Έτσι λοιπόν όταν άδειαζαν θέσεις στο Γηροκομείο εισάγονταν βαριά ασθενείς, κατάκοιτοι ηλικιωμένοι μέσω ΕΟΠΥΥ. Όμως το τραγικό είναι ότι ενώ μετατράπηκε σε ίδρυμα χρονίως πασχόντων, δεν άλλαξαν οι ειδικότητες του προσωπικού, με αποτέλεσμα οι χρονίως πάσχοντες ωφελούμενοι που ολοένα και αυξάνονταν να μην μπορούν να έχουν τη φροντίδα που απαιτούσαν τα νοσήματά τους από γιατρούς, νοσηλευτές κ.λπ. Παράλληλα, συνέβαινε το τραγελαφικό ότι, επειδή τα ιδρύματα χρονίως πασχόντων ανήκουν στην αρμοδιότητα του υπουργείου Πρόνοιας, ενώ το Δημοτικό Γηροκομείο ανήκει στην αρμοδιότητα του υπουργείου Εσωτερικών, ο Επίτροπος δεν ενέκρινε έξοδα που ήταν απαραίτητα για τη φροντίδα χρονίως πασχόντων αλλά δεν εμπίπτουν σε δαπάνες για ηλικιωμένους όπως όριζε ο χαρακτήρας του Γηροκομείου. Αυτό έχει και τη σοβαρή συνέπεια ούτε οι εργαζόμενοι στο Γηροκομείο να ωφελούνται των δικαιωμάτων που αναλογούν σε εργαζόμενους του υπουργείου Πρόνοιας, ενώ φροντίζουν χρονίως πάσχοντες.

Θίγουμε σε αυτό το σημείο το δεύτερο σοβαρό πρόβλημα: το έλλειμμα σε προσωπικό. Είναι έτσι;

Την περίοδο των μνημονίων άρχισε να συμβαίνει το εξής: όσοι συνταξιοδοτούνταν δεν αναπληρώνονταν με νέους εργαζόμενους, με αποτέλεσμα να αποδεκατιστεί το μόνιμο προσωπικό. Αυτό έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε, για παράδειγμα, σήμερα στο Γηροκομείο υπάρχει ένα μάγειρας για να καλύψει τρία γεύματα καθόλη τη διάρκεια της ημέρας, επί επτά ημέρες την εβδομάδα για 83 ωφελούμενους. Όταν λοιπόν επιχειρείται να μετατραπεί σε μομφή το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας, εργαζόμενοι σε υπηρεσίες του Δήμου (όπως οι βρεφονηπιακοί σταθμοί) που δεν λειτουργούσαν, απασχολήθηκαν στο Γηροκομείο, ώστε έστω παροδικά να καλύψουν σοβαρές ελλείψεις, είναι επιεικώς άστοχο. Το μόνιμο αυτό πρόβλημα έχουν επιχειρήσει να αντιμετωπίσουν οι διοικήσεις με εργολαβίες (στην καθαριότητα, στη σίτιση με κέιτεριγκ, κ.ά.) Αυτός είναι ένας ιδιότυπος εκβιασμός, αφού καλούμαστε να λύσουμε πάγια προβλήματα με λύσεις εδώ και τώρα.

Υπάρχουν βέβαια και ελλείψεις σε κτιριακή υποδομή, καθίσταται σαφές σε όποιον επισκεφτεί το Γηροκομείο.

Οι κτιριακές εγκαταστάσεις είναι κυριολεκτικά απίστευτες ως προς τα ελλείμματά τους. Το κτίριο βρίσκεται στο επίκεντρο των βοριάδων, με φοβερή υγρασία που είναι εμφανής σε πολλά σημεία του κτιρίου. Υπάρχουν δωμάτια που δεν έχουν δική τους τουαλέτα. Απαιτείται συνολική ανακαίνιση. Δεδομένα που αν τα αναλογιστούμε στο πλαίσιο μιας συγκυρίας σαν τη σημερινή, μιας πανδημίας και των υγειονομικών μέτρων που απαιτεί, γίνεται κατανοητό ότι η θωράκιση των ηλικιωμένων καθίσταται αδύνατη.

Η μετατροπή του Γηροκομείου σε ίδρυμα χρονίων παθήσεων και η εισροή των παχυλών νοσηλίων από τα ασφαλιστικά ταμεία, θα πρέπει να έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο ποσό για να διαχειριστεί έστω η εκάστοτε διοίκηση τέτοια ζητήματα. Γιατί δεν έχει γίνει αυτό;

Με τη «μέθοδο» αυτή το Γηροκομείο έχει φτάσει να έχει αποταμιεύσει πάνω από 2 εκατομμύρια ευρώ. Είναι λοιπόν απορίας άξιο γιατί δεν αξιοποιούνται για να επουλωθούν τέτοιες μεγάλες πληγές. Επί χρόνια εξαγγέλλεται ότι θα χρησιμοποιηθούν για να φτιαχτεί μια καινούργια πτέρυγα. Όμως όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα να διοριστεί καινούργιο προσωπικό, αυτός ο σχεδιασμός, αν γίνει, θα παραμείνει κενό γράμμα. Αν δεν αποφασιστεί ως τι θα λειτουργεί το ίδρυμα, ως γηροκομείο ή ως άσυλο χρονίως πασχόντων, δεν πρόκειται το πρόβλημα του Γηροκομείου να λυθεί μακροπρόθεσμα.

Να σημειώσουμε εδώ και ένα άλλα σκανδαλώδες στοιχείο: Ενώ είχε συγκεντρωθεί όλο αυτό το απόθεμα λόγω των νοσηλίων που παρείχαν τα ασφαλιστικά ταμεία, οι διοικήσεις του Γηροκομείου ζητούσαν από τους ίδιους γέροντες και γερόντισσες και τροφεία, που ανέρχονταν στο 75% της σύνταξής τους. Πράγμα μη νόμιμο, όταν ήδη εισπράττεις νοσήλια. Γι’ αυτό τις εμφάνιζαν ως δωρεές. Το γεγονός αυτό το έμαθα τυχαία, όταν ήρθε στο ΔΣ του Γηροκομείου ένας γέροντας, που έπαιρνε μια μικρή σύνταξη του ΟΓΑ, και μας είπε: «Το μόνο που ζητάω είναι να μας μιλάτε πιο γλυκά και να μου μένει και καμία δραχμή παραπάνω από τη σύνταξή μου». Μάλιστα στον έλεγχο που έγινε από ορκωτό λογιστή για το 2017, αυτό αποκαλύφθηκε.

Έχει κάποια από τις προηγούμενες δημοτικές αρχές αποπειραθεί να εξηγήσει στους δημότες γιατί δεν βρίσκεται μία λύση για τα σοβαρά ελλείμματα, αλλά και τη σκανδαλώδη διαχείριση, του Γηροκομείου, που τόσο χρειάζεται τελικά η πόλη μας;

Και επί δημαρχίας Βάμβουκα και επί δημαρχίας Σκουλάκη, παρά τις επίμονες αναφορές και εκκλήσεις μας, αρνήθηκαν να συζητηθεί το θέμα του Γηροκομείου. Είχα μάλιστα πει και τότε ότι οφείλουμε, αν δεν μπορούμε ως Δήμος και ως κοινωνία να συντηρήσουμε ένα δημοτικό γηροκομείο, να το πούμε. Διότι αυτό που κάνουμε δεν καλύπτει καμία από τις δύο ανάγκες: ούτε των χρονίως πασχόντων αλλά ούτε και των ηλικιωμένων που αναζητούν τη φροντίδα και τη συντροφιά που μπορεί να προσφέρει ένα γηροκομείο.

Τώρα λοιπόν, πάνω σε όλο αυτό το βουνό προβλημάτων που εμφανίζει το Γηροκομείο έρχεται και επικάθεται η συγκυρία της πανδημίας και η διαχείρισή της. Έχουν ακουστεί ένα σωρό κατηγορίες αυτές τις μέρες για μη επαρκή τήρηση μέτρων και πρωτοκόλλων για την ασφάλεια των ωφελούμενων. Τι ισχύει κατά τη γνώμη σας;

Πώς μπορεί κάποιος να απομονώσει εντελώς έναν ηλικιωμένο με άνοια; Πώς μπορεί να πειστεί ένας ηλικιωμένος με βαριά νοσήματα να τηρήσει μέτρα και πρωτόκολλα; Πώς μπορεί κάποιος να διαχειριστεί τέτοια ζητήματα χωρίς καν την παρουσία ειδικευμένων ψυχολόγων να ενθαρρύνει και να ηρεμήσει τους ηλικιωμένους; Όταν δουλεύουν δύο άτομα ανά βάρδια για 70-80 κατάκοιτους ηλικιωμένους τι πρωτόκολλο μπορεί ρεαλιστικά να τηρηθεί; Ας λάβουμε επίσης υπόψη ότι όλα τα πρωτόκολλα έχουν ως στόχο να μειώσουν τις πιθανότητες μόλυνσης, δεν μπορούν να τις εξαφανίσουν. Πολύ μάλλον όταν επιχειρείται να τηρηθούν με τέτοιους όρους. Ωστόσο δεν έχω την εικόνα ότι δεν τηρήθηκαν να τα πρωτόκολλα που προβλέπονταν από τον ΕΟΔΥ. Δυστυχώς αυτή η πολύ ζοφερή συγκυρία φέρνει στην επιφάνεια ξανά τα τραγικά ελλείμματα του Γηροκομείου. Ας αποτελέσει αυτήν την ύστατη ώρα αφορμή για να δούμε και να λύσουμε τα πραγματικά χρονίζοντα προβλήματα.

Ωστόσο πλέον η ευθύνη για αυτά τα προβλήματα που διαρκώς καταγγέλλετε έχει περάσει στη νέα δημοτική αρχή. Και είναι καιρός να δείξει αν πραγματικά διαφέρει από τις προηγούμενες προχωρώντας σε λύσεις σε τέτοια ζητήματα που έχουν δημιουργήσει αποστήματα και απαιτούν λύσεις με κόστος – και όχι μόνο οικονομικό.

Συμφωνώ και γι’ αυτό άλλωστε και εμείς ως Πρωτοβουλία Πολιτών ζητήσαμε να συζητηθεί το ζήτημα του Γηροκομείου σε αποκλειστική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Χανίων. Ο νυν δήμαρχος έχει επισκεφτεί το Γηροκομείο και έχει αποδεχτεί τις αιτιάσεις που περιγράψαμε. Μένει να περάσει σε λύσεις.