Ξεφυλλίζοντας το χρήσιμο εγχειρίδιο «Συγγραφή επιστημονικής εργασίας στις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες»

Του Κίμωνα Τζον Αποστολάκη

Αυτό το καλοκαίρι κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg ένα νέο βιβλίο, με τίτλο: «Συγγραφή επιστημονικής εργασίας στις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες». Πρόκειται για εγχειρίδιο, το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί από απόφοιτους/ες της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που διαβάζουν επιστημονικές εργασίες, ώστε να αποκτήσουν κριτική ματιά για το περιεχόμενό τους. Αποτελεί, δε, χρήσιμο και πρακτικό οδηγό για φοιτητές και φοιτήτριες σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό επίπεδο και για όσους και όσες επιθυμούν να εκπονήσουν διδακτορική διατριβή.

Οι συγγραφείς του βιβλίου Κατερίνα Βενιανάκη και Μαρία Γεωργιάδη, διδάσκουσες στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, μέσα από τη διδασκαλία του μαθήματος «Συγγραφή Επιστημονικής Εργασίας» σε προπτυχιακούς/ές φοιτητές/τριες και την επικοινωνία με διδάσκοντες/ουσες άλλων Τμημάτων, διαπίστωσαν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές/τριες στην κριτική ανάγνωση επιστημονικών εργασιών, στην εύρεση αξιόπιστων πηγών, στην αποφυγή κειμενικής ομοιότητας (λογοκλοπή) με σκοπό την συγγραφή των δικών τους εργασιών (εργασίες σεμιναρίου, βιβλιογραφική ανασκόπηση θεμάτων, πτυχιακή εργασία). Η προσπέλαση των δυσκολιών αυτών αποτελούν τη βάση πριν την έναρξη της συγγραφής της εργασίας τους.

Το βιβλίο αποτελείται από πέντε κεφάλαια. Στο τέλος κάθε κεφαλαίου ακολουθούν ερωτήσεις και ασκήσεις. Οι αναγνώστες και αναγνώστριες από το πρώτο κεφάλαιο ενημερώνονται για τα είδη των επιστημονικών εργασιών. Στο δεύτερο κεφάλαιο, αναλύεται η βασική δομή μιας επιστημονικής εργασίας, τα τμήματα από τα οποία αποτελείται και τα χαρακτηριστικά του κάθε τμήματος, ώστε ο/η αναγνώστης/στρια του βιβλίου να μεταβεί στην θέση του κριτικού αναγνώστη, που εξετάζει τη δομή μιας επιστημονικής εργασίας. Στο τρίτο κεφάλαιο, περιγράφεται και αναλύεται διεξοδικά η διαδικασία αναζήτησης βιβλιογραφικών πηγών, σχετικών με το θέμα που ενδιαφέρει τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες. Πού και πώς θα αναζητηθούν αξιόπιστες και έγκυρες πηγές και πώς θα γίνει η διαχείριση και οργάνωση όλου αυτού του υλικού που θα συγκεντρωθεί. Επιπλέον, αναφέρονται τα διάφορα είδη βιβλιογραφικών ανασκοπήσεων και αναλύεται διεξοδικά η συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση. Στο τέταρτο κεφάλαιο συζητούνται τα θέματα ηθικής και δεοντολογίας μιας επιστημονικής εργασίας, θέμα φλέγον και επίκαιρο όσο ποτέ, αφού η εύκολη πρόσβαση σε πηγές στο διαδίκτυο διευκολύνει την αντιγραφή και επικόλληση του περιεχομένου αυτών των πηγών.

Μέσα από παραδείγματα, οι αναγνώστες και αναγνώστριες καλούνται να εφαρμόζουν τον κώδικα ηθικής και δεοντολογίας, τους τρόπους παράθεσης των βιβλιογραφικών αναφορών μέσα στο κείμενο και τη σύνταξη της βιβλιογραφίας μιας επιστημονικής εργασίας. Τέλος, στο πέμπτο κεφάλαιο, περιγράφονται  οι δείκτες ποιότητας της γραφής μιας επιστημονικής εργασίας, ποια λάθη πρέπει να αποφεύγονται στη συγγραφή μιας επιστημονικής εργασίας και προτείνονται στρατηγικές αποφυγής και προσπέλασης αυτών των λαθών. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο τέλος του κεφαλαίου αυτού στη χρήση γλώσσας απαλλαγμένης από προκαταλήψεις και διακρίσεις εις βάρος ατόμων και ομάδων.

Καλοτάξιδο ευχόμαστε και καλές αναγνώσεις!