Το τραγούδι της ημέρας [13.06.21]

Από τον Στέλιο Ζερβάκη

«Φάνης»
στίχοι – μουσική – ερμηνεία: Αδελφοί Κατσιμίχα

Μια ιστορία ζωής κατέγραψαν οι Αδερφοί Κατσιμίχα στο τραγούδι «Φάνης» που κυκλοφόρησε στο δίσκο «Ζεστά Ποτά» του 1985:

Ένας άνθρωπος, προφανώς «ιδιαίτερος», «περίεργος» ή «διαφορετικός» για τα κοινωνικά μέτρα, βρίσκεται φυλακή. «Τρελάδικο και φυλακή δυο χρόνια κι έξι μήνες», σύμφωνα με την αφήγηση των Κατσιμιχαίων, και μετά από την περίοδο αυτή αποφυλακίζεται, γιορτάζει και προσπαθεί να ξαναφτιάξει τη ζωή του, ζητώντας από την κοινωνία μία δεύτερη ευκαιρία.

Ο Φάνης όμως είναι στιγματισμένος και χαρακτηρισμένος κοινωνικά: έχει κίτρινο χαρτί, λερωμένο ποινικό μητρώο, είναι πρώην κατάδικος και το γεγονός αυτό κάνει τους ανθρώπους και τους πιθανούς εργοδότες του επιφυλακτικούς έως απορριπτικούς απέναντί του. Πού να μπλέκει κανείς τώρα… Ο Φάνης είχε «κίτρινο χαρτί» και αυτό το χρώμα φέρνει αλλεργία, ζήτησε δουλειά δεξιά και αριστερά «Κι αλλού ξανά κι αλλού τα ίδια και τα ίδια» και ούτε μια δικαιολογία ή απολογία δεν μπόρεσε να πει για τις επιλογές ή τις μη επιλογές της ζωής του.

Ένας εξαρτημένος ναρκομανής που θέλει να γίνει «πρώην» ο Φάνης, κακοποιημένος στη φυλακή, ένας άρρωστος που ζητάει βοήθεια μέσα από δουλειά για να ξανασταθεί στα πόδια του και να πάρει τη ζωή του απ’ την αρχή. Και ενώ η ζωή οφείλει να περπατάει μέσα από τη συγχώρεση και τη συμφιλίωση και οι άνθρωποι να προχωρούν μπροστά όχι ξεχνώντας, αλλά μη βάζοντας τη μνήμη εμπόδιο στη συνέχεια της ζωής, ο Φάνης δεν βρίσκει τη δεύτερη ευκαιρία που ζήτησε από όλους εμάς: ολιγωρία, φόβος, προκατάληψη, αδιαφορία, απέχθεια είναι αυτά που συνάντησε. «Σαν άνθρωπος κι αυτός ήθελε να ζήσει» αλλά δεν το κατόρθωσε. Και το τέλος ήρθε πια ως λύτρωση για το μαρτύριο του ίδιου, αλλά καθώς φαίνεται και για τη δική μας αμηχανία.

Το 1977, όταν οι αδελφοί Κατσιμίχα πήγαν πρώτη φορά στη δισκογραφική εταιρεία για να παρουσιάσουν τα τραγούδια τους, συνάντησαν έναν απλό τότε υπάλληλο της εταιρείας, ο οποίος ακούγοντάς τα τους είπε πως αν ήταν στο χέρι του, τα τραγούδια αυτά θα γίνονταν δίσκος την επόμενη ημέρα.

Το 1985, όταν εκδόθηκε ο πρώτος τους δίσκος, τα «Ζεστά Ποτά», στο βιβλιαράκι του δίσκου αναγραφόταν πως τον «Φάνη» τον αφιέρωναν σε εκείνον τον άνθρωπο που τους είχε πει τα παραπάνω λόγια. Ήταν ο Μάνος Ξυδούς, μετέπειτα μουσικός παραγωγός και μέλος των Πυξ Λαξ. Ο «Φάνης», λοιπόν, αφιερώθηκε σ’ αυτόν.