Το τραγούδι της ημέρας [11.08.21]

Από τον Στέλιο Ζερβάκη

«Ήτανε μια φορά»
μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος,
στίχοι: Κώστας Φέρρης
ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης

Πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του Νίκου Ξυλούρη, το οποίο γράφτηκε για τις ανάγκες και ακουγόταν στους τίτλους της τηλεοπτικής σειράς «Οι έμποροι των εθνών» σε σκηνοθεσία του Κώστα Φέρρη βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Αυτή ξεκίνησε να προβάλλεται τον Οκτώβριο του 1973, ωστόσο συνάντησε μεγάλα προβλήματα από τη λογοκρισία του δικτατορικού καθεστώτος, το οποίο απαγόρευσε ν’ ακούγεται η φωνή του Ξυλούρη.

Το τραγούδι πρωτοεμφανίστηκε στο άλμπουμ με τίτλο «Νίκος Ξυλούρης Συλλογή» (1972). Ο τίτλος του δίσκου αντικατοπτρίζει πλήρως το περιεχόμενό του, καθώς στην πρώτη πλευρά του περιλαμβάνονται σε δεύτερη εκτέλεση τραγούδια που είχε ερμηνεύσει λίγα χρόνια νωρίτερα ο αξέχαστος Νίκος Ξυλούρης και στη δεύτερη τέσσερις καινούργιες δημιουργίες του Σταύρου Ξαρχάκου και δύο που είχαν γραφτεί για τις ανάγκες του κινηματογράφου και της τηλεόρασης όπου το ένα από αυτά ήταν το «Ήτανε μια φορά». Στο εσώφυλλο του δίσκου υπάρχει ένα μίνι φωτογραφικό άλμπουμ με φωτογραφίες από τα παιδικά και νεανικά χρόνια του Νίκου Ξυλούρη στην Κρήτη, ενώ στο οπισθόφυλλο ένα σημείωμα του Σταύρου Ξαρχάκου γραμμένο στις 2 Απριλίου 1974.

Αργότερα, ηχογραφήθηκε και από το Μανώλη Λιδάκη, τη Μαρία Φαραντούρη, το Δημήτρη Υφαντή…