Το τραγούδι της ημέρας [06.04.22]

Τραγούδι ημέρας από τον Στέλιο Ζερβάκη

Η πιο όμορφη θάλασσα

Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος

Ποίηση: Ναζίμ Χικμέτ

«Ένα ανοιξιάτικο βράδυ του 1966. Φοιτητής στο Πανεπιστήμιο είχα γυρίσει το βράδυ στο σπίτι μου εξαντλημένος από μία διαδήλωση από τις πολλές που γίνονταν τότε καθημερινά στο κέντρο της Αθήνας. Μας είχαν επιτεθεί οι ακροδεξιοί της ΕΚΟΦ με καδρόνια, σίδερα και ξύλα στα Προπύλαια με τη συμπαράσταση της αστυνομίας. Κατέληξα στο σπίτι μου στην Κυψέλη. Ψόφιος απ’ την κούραση, έπεσα στο κρεβάτι για να κοιμηθώ. Πήρα στα χέρια μου ένα βιβλίο για να το ξεφυλλίσω και να κλείσουν τα μάτια μου. Όλη τη νύχτα διάβαζα. Με είχε συνταράξει. Ήταν “Οι Ρομαντικοί” του Ναζίμ Χικμέτ. Στις 7 το πρωί το είχα τελειώσει και από τότε παρέμεινα αιώνιος θαυμαστής του. Το 1970, στην πιο σκληρή περίοδο της χούντας, αρχίζω να μελοποιώ ποιήματά του»…

(Θάνος Μικρούτσικος μιλώντας για την πρώτη του επαφή με το έργο του Ναζίμ Χικμέτ, στο Επιστημονικό Συνέδριο της ΚΕ του ΚΚΕ με τίτλο «Ναζίμ Χικμέτ: Για να γενούνε τα σκοτάδια λάμψη»).

Το 1975, κυκλοφορεί ο πρώτος μεγάλος δίσκος του Θάνου Μικρούτσικου με τίτλο «Πολιτικά τραγούδια». Την πρώτη πλευρά του δίσκου καταλαμβάνουν έξι τραγούδια σε στίχους του Γερμανού ποιητή Βόλφ Μπίρμαν. Η δεύτερη είναι αφιερωμένη στον μεγάλο Τούρκο κομμουνιστή ποιητή Ναζίμ Χικμέτ. Ο τίτλος του δίσκου, το μουσικό ύφος των τραγουδιών, οι ενορχηστρώσεις, οι ερμηνείες της Μαρίας Δημητριάδη, οι στίχοι των ποιητών, όλα προκαλούν αίσθηση. Ο δίσκος γίνεται αντικείμενο συζήτησης και ταυτόχρονα τα τραγούδια περνούν στα χείλη του κόσμου. Ο Θάνος Μικρούτσικος με το ντεμπούτο του καταθέτει ένα έργο που ταρακουνάει τα μουσικά πράγματα (και όχι μόνο) στην εποχή του και αποτελεί παρακαταθήκη για τις μελλοντικές γενιές.

«Μικρόκοσμος», «Αν η μισή μου καρδιά», Το έπος του Σεΐχη Μπεντρεντίν Ι», «Το έπος του Σεΐχη Μπεντρεντίν ΙΙ», «Χιονίζει μες στη νύχτα», «Η πιο όμορφη θάλασσα», «Αυτό είναι». Οι στίχοι των πρώτων τεσσάρων είναι μεταφρασμένοι από τον Γιάννη Ρίτσο και των άλλων τριών από τον Γιώργο Παπαλεονάρδο. «Τούτα τα τραγούδια γράφτηκαν μέσα στο 1975 εκτός από μερικά (Σημ. συντ.: «Χιονίζει μες στη νύχτα», «Η πιο όμορφη θάλασσα», «Αυτό είναι») που γράφτηκαν το 1970. Ο τίτλος «πολιτικά τραγούδια» ορίζει μια συγκεκριμένη αντίληψη: Το πολιτικό τραγούδι ξεπερνά το επίπεδο των διαπιστώσεων ή της διαμαρτυρίας. Δεν εντοπίζει μόνο τις κοινωνικές αντιθέσεις αλλά ανιχνεύει τις αιτίες που τις γεννούν και δείχνει τις προοπτικές για τη συντριβή τους. Μιλάει συγκεκριμένα. Μ’ αυτή την έννοια το πολιτικό τραγούδι είναι δύσκολη υπόθεση. Τούτη η συλλογή είναι για μένα η αρχή της διαδικασίας» σημειώνει με νόημα ο συνθέτης στο εξώφυλλο του δίσκου.