“Η λίμνη των κύκνων”: Το φως και το σκότος 

Της Ελένης Τσολιά

Στις 7 Μαίου του 1840 έρχεται στη ζωή, στην Ρωσία, ο Πιότρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι, ο μουσικοσυνθέτης που έψαχνε στη μουσική την αρμονία που δεν μπορούσε να βρει γύρω του. Τη δημιούργησε όμως στο λυρικό μουσικό δράμα που ήταν το δικό του ανεξίτηλο αποτύπωμα στην παγκόσμια ιστορία της μουσικής.

Το 1871, ο Πιότρ Τσαϊκόφσκι -τριάντα ενός χρόνων τότε- έγραψε ένα μονόπρακτο χορευτικό κομμάτι για να διασκεδάσει τα παιδιά της αδερφής του. Λίγα χρόνια αργότερα, δέχεται μια παραγγελία από το Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας για να γράψει μουσική για ένα μπαλέτο με τον ίδιο τίτλο. Έτσι άρχισε η ιστορία του πιο αγαπημένου μπαλέτου όλων των εποχών.

Η ιστορία αυτή είναι απλή και απίστευτη. Απίστευτη γιατί σήμερα είναι αδύνατο να πιστέψει κάνεις ότι η πρώτη παράσταση το 1877 ήταν μια παταγώδης αποτυχία. Το κοινό δεν την αγάπησε και οι κριτικοί θεώρησαν την χορογραφία μέτρια, τη μουσική πολύ θορυβώδη και υπερβολικά σύνθετη για μπαλέτο.

Δεκαέξι χρόνια μετά, και ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Πιότρ Τσαϊκόφσκι, αφού έγιναν αλλαγές στην μουσική και στο μπαλέτο από τον Μόδεστο Τσαϊκόφσκι, τον αδερφό του Πιότρ Τσαϊκόφσκι, η “Λίμνη των Κύκνων” ανέβηκε στο θέατρο Μαριίνσκι στην Αγία Πετρούπολη. Το μπαλέτο και η μουσική του αποθεώθηκαν από το κοινό και τους κριτικούς.

Στην αρχική εκδοχή, αυτή του Πιότρ Τσαϊκόφσκι, η δύναμη του σκότους και ο μοχθηρός μάγος είναι πολύ δυνατοί. Μεγαλύτερη όμως είναι η δύναμη της αγάπης που στο τέλος νικά.

Στην δεύτερη εκδοχή, το τέλος είναι τραγικό και ο πρίγκιπας αδύνατος μπροστά στην κακία του μάγου. Το τέλος είναι τραγικό και σκοτεινό. Παρόμοιο με το τέλος του ίδιου του Πιότρ Τσαϊκόφσκι που πέθανε στα 53 του χρόνια. Μερικοί λένε ότι αρρώστησε κι άλλοι ότι αυτοκτόνησε.

Η δική του μυθική εκδοχή με το ευτυχισμένο τέλος δεν έχει αποδοχή από το κοινό. Η μετά τον θάνατό του τραγική εκδοχή αποθεώθηκε.

Ίσως επειδή ο αδερφός του γνώριζε ήδη ότι το φως και η αρμονία δεν έχουν θέση στον δικό μας πραγματικό κόσμο, στον κόσμο του σκότους…