Του Γιάννη Τσεκούρα
Κάθε άνθρωπος στη ζωή του κάνει επιλογές ανάλογα με τον τρόπο που ανατράφηκε ως παιδί, με τη μόρφωσή του, τη φιλοσοφία ζωής, τον κοινωνικό του περίγυρο. Έτσι εξηγείται ότι σχεδόν το σύνολο των παλαίμαχων ποδοσφαιριστών που απέκτησαν φήμη και χρήμα, ζουν, σκέφτονται και λειτουργούν ως νεόπλουτοι, ως γόνοι καλών οικογενειών ή ως επίτιμα μέλη του διεθνούς τζετ σετ, ακόμα και αν κατάγονται από τις φαβέλες της Βραζιλίας. Διαφημίσεις, προβολές στα περιοδικά μόδας, instagram, facebook, άντε και κανά σκάνδαλο για να ανανεώνεται η φήμη τους και το ενδιαφέρον των οπαδών.
Τέτοια περίπτωση παλαίμαχου δεν είναι ο Γάλλος διεθνής Ερίκ Καντονά. Μπορεί να απέκτησε φήμη, δόξα και λεφτά, αλλά δεν τα άφησε να αλλάξουν το χαρακτήρα του, ούτε και περιόρισαν την ανθρωπιστική του δράση. Μπορεί μετά το ποδόσφαιρο να ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο, άρα να ανανέωσε τη φήμη του και πιθανόν τα χρήματα στο πορτοφόλι του, αλλά δεν ξέχασε καμιά από τις αξίες που πρέσβευε και που τον συνόδευαν από τα πρώτα ποδοσφαιρικά του βήματα. Αυτές οι αξίες είναι που τον έκαναν να επιτεθεί με εντυπωσιακή κλωτσιά kung fu στον οπαδό της Κρίσταλ Πάλας όπου χλεύαζε τον ίδιο και συμπαίκτες του με σαφή ρατσιστικά κίνητρα.
Σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε αργότερα για το περιστατικό, ο Καντονά είχε αφήσει δημοσιογράφους και κοινό άφωνους, όταν σηκώθηκε και έφυγε ατάραχος από την αίθουσα λίγο μετά τη δήλωση του: «Οι γλάροι ακολουθούν την τράτα, επειδή νομίζουν ότι οι σαρδέλες θα πεταχτούν στη θάλασσα. Σας ευχαριστώ πολύ». Μάλιστα, ποτέ δε δήλωσε μετανιωμένος, όπως πιθανόν να έκαναν κάποιοι άλλοι στη θέση του για να βελτιώσουν το image τους και 12 ολόκληρα χρόνια μετά, το 2007 δήλωσε: «Έχω ζήσει πολλές ωραίες στιγμές. Η κλωτσιά στον χούλιγκαν ήταν η καλύτερη στιγμή της ποδοσφαιρικής και θεατρικής μου καριέρας! Αυτού του είδους οι άνθρωποι δεν πρέπει να είναι στο παιχνίδι. Νομίζω ότι ίσως είναι σαν ένα όνειρο για κάποιους, να κλωτσήσεις αυτού του είδους ανθρώπους. Το έκανα λοιπόν για αυτούς, για να είναι ευχαριστημένοι. Είναι ένα είδος λύτρωσης και ελευθερίας για αυτούς…». Πριν από λίγα χρόνια μάλιστα είπε και το μνημειώδες «η κλωτσιά εκείνη είναι από τις αναμνήσεις που χαίρομαι να θυμάμαι…».
Μα πώς εξηγείται η συμπεριφορά ενός τέτοιου καλοπληρωμένου super star; Όπως προαναφέρθηκε οι επιλογές της ζωής μας και οι απόψεις μας βασίζονται σε βαθύτερα στοιχεία του χαρακτήρα μας, τα οποία δεν αλλοιώνονται από εξωτερικούς πρόσκαιρους παράγοντες (φήμη, χρήμα, αναγνωρισιμότητα). Ο Καντονά δηλώνει σχετικά: «Το ποδόσφαιρο δίνει νόημα στη ζωή σου. Αλήθεια το πιστεύω αυτό. Αλλά η ζωή σου, η ιστορία σου, η ουσία σου, επίσης δίνουν νόημα στο ποδόσφαιρο… Ο παππούς (από την πλευρά της μητέρας μου) ήταν από τη Βαρκελώνη και πολέμησε κατά του δικτάτορα Φράνκο μέχρι τέλους. Στο τέλος του πολέμου, ήταν καταζητούμενος και είχε μόνο λίγα λεπτά για να αποδράσει πριν καταλάβει την πόλη ο στρατός των φασιστών. Έτσι, λίγο πριν φύγει, πήγε και βρήκε το κορίτσι του, και τη ρώτησε: “Είσαι έτοιμη να με ακολουθήσεις;” Ήταν 28 ετών. Εκείνη, 18. Έπρεπε να αφήσει πίσω την οικογένεια, τους φίλους της, τα πάντα. Αλλά του είπε: “Ναι, φυσικά!”. Αυτή ήταν η γιαγιά μου. Έζησαν στα στρατόπεδα προσφύγων στη γαλλική ακτογραμμή. Εκεί υπήρχαν πάνω από 100.000 Ισπανοί πρόσφυγες. Μπορείτε να φανταστείτε τι θα τους συνέβαινε αν δεν τους δέχονταν οι Γάλλοι; Αλλά όχι, έδειξαν συμπόνια. Η ανθρωπότητα πρέπει να δείχνει πάντα συμπόνια σε αυτούς που υποφέρουν.
Οι παππούδες του πατέρα μου ήταν επίσης πρόσφυγες. Ήρθαν στη Γαλλία από τη Σαρδηνία για να γλιτώσουν από τη φτώχεια το 1911. Τρία χρόνια μετά, ο προπάππους μου κλήθηκε να υπηρετήσει στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και εισέπνευσε τόσα αέρια, που πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του καπνίζοντας ευκάλυπτο για να μπορέσει να αναπνεύσει καλύτερα. Ο γιος του, ο παππούς μου, πολέμησε με τους Γάλλους στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και όταν επέστρεψε από τον πόλεμο, δούλεψε ως οικοδόμος. Αποταμίευσε αρκετά λεφτά ώστε να αγοράσει ένα κομμάτι γης στο λόφο της Μασσαλίας, όταν ο πατέρας μου ήταν έφηβος. Το οικόπεδο είχε μια μικρή σπηλιά. Έπρεπε να ζήσουν κάπου όσο ο παππούς μου έχτιζε το σπίτι, άρα τι έκαναν; Απλό. Ζούσαν μέσα στη σπηλιά για δύο χρόνια. Το μόνο που είχαν για να ζεστάνουν τη σπηλιά ήταν ένας φούρνος. Αυτό είναι το σπίτι στο οποίο μεγάλωσα. Αυτό κληρονόμησα. Αυτό είναι το αίμα μου. Μια από τις πρώτες μου αναμνήσεις είναι να κουβαλάω δέκα σακιά με άμμο μέχρι το σπίτι πάνω στον λόφο, που φτιαχνόταν ακόμα. Μόνο μετά από αυτό, με άφηναν να παίξω ποδόσφαιρο».
Και ο Καντονά συνεχίζει ολοκληρώνοντας τη σκέψη του σχετικά με το ποδόσφαιρο: «Ζούμε σε μια εποχή φτώχειας, πολέμου και μετανάστευσης. Υπάρχουν πολύ περισσότεροι άνθρωποι που δεν μπορούν να αγοράσουν μια μπάλα ποδοσφαίρου από αυτούς που μπορούν να πληρώσουν 200€ για να παρακολουθήσουν από κοντά ένα ματς της Premier League ή 400€ το χρόνο για να το δουν στην τηλεόραση. Το ποδόσφαιρο είναι ένας από τους μεγάλους δασκάλους της ζωής. Μια από τις μεγαλύτερες εμπνεύσεις. Αλλά το τρέχον επιχειρηματικό μοντέλο του αγνοεί τεράστιο κομμάτι του κόσμου. Οι φτωχές γειτονιές χρειάζονται το ποδόσφαιρο όσο και το ποδόσφαιρο χρειάζεται τις φτωχές γειτονιές. Πρέπει να στηρίξουμε ένα ποδόσφαιρο πιο θετικό, που περιλαμβάνει τους πάντες και θα κάνω τα πάντα για να βοηθήσω».
Έτσι, ο Ερίκ δεν ξέχασε αυτή του την υπόσχεση που έδωσε σε συνέντευξή του το 2019. Οι δηλώσεις του σχετικά με το Μουντιάλ ποδοσφαίρου που θα διοργανωθεί στο Κατάρ τον Οκτώβριο του 2022 δεν έπεσαν σαν κεραυνός εν αιθρία γι’ αυτούς που γνωρίζουν. Ήταν λίγο ή πολύ αναμενόμενο να μιλήσει για το ζήτημα του θανάτου υπερβολικά μεγάλου αριθμού εργατών – πολλοί κάνουν λόγο για 6500 επίσημα αναγνωρισμένους – από φτωχές ασιατικές και αφρικανικές χώρες. Αιτίες θανάτου: Υπερβολική εργασία κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες 42 με 45 βαθμούς Κελσίου, εργατικά ατυχήματα λόγω ελλιπών μέτρων ασφάλειας, ασθένειες όπως η COVID-19, άθλιες συνθήκες διαβίωσης – κοντέινερ.
Παρόλα αυτά ορισμένοι ακόμα αναρωτιούνται «γιατί πρέπει να μιλάει, αφού αν ήθελε η FIFA θα τον είχε γεμίσει χρυσάφι;» Η απάντηση είναι απλή. Γιατί η πολιτική συγκρότηση ορισμένων ανθρώπων και ο ανθρωπιστικός τρόπος σκέψης που δεν ξεχωρίζει τους ανθρώπους ανάλογα με τη θρησκεία ή το χρώμα τους, αυτό επιβάλλει στη συνείδηση να κάνει.
Έτσι, ο Καντονά δήλωσε στη Daily Mirror απερίφραστα: «Για να πω την αλήθεια, δεν με νοιάζει καθόλου αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο. Δεν είναι πραγματικό Μουντιάλ για εμένα. Το Κατάρ δεν είναι μια ποδοσφαιρική χώρα. Δεν είμαι εναντίον της ιδέας να φιλοξενηθεί η διοργάνωση σε μια χώρα που μπορεί να προωθηθεί και να αναπτυχθεί το ποδόσφαιρο, όπως συνέβη σε προηγούμενες δεκαετίες με τις ΗΠΑ και με τη Νότια Αφρική. Στο Κατάρ όμως δεν υπάρχει τίποτα, μόνο το χρήμα. Όλα γίνονται για τα λεφτά. Ο τρόπος που συμπεριφέρθηκαν και συμπεριφέρονται στους ανθρώπους που συμμετείχαν στην κατασκευή των γηπέδων είναι φρικτός. Τόσοι άνθρωποι σκοτώθηκαν. Και εμείς θα πάμε να γιορτάσουμε το Παγκόσμιο Κύπελλο. Εγώ δεν θα το παρακολουθήσω. Καταλαβαίνω ότι το ποδόσφαιρο είναι και μπίζνες, αλλά πιστεύω ότι στο συγκεκριμένο μέρος δεν θα έπρεπε να δοθεί αυτή η ευκαιρία».
Τι όμορφο που είναι να μην ξεπουλούν κάποιοι άνθρωποι τις ιδέες τους και τι υπέροχο να αποδεικνύεται ότι αυτοί οι συγκεκριμένοι έχουν αριστερό τρόπο σκέψης, ανεξάρτητα με το αν πραγματικά είναι.
ΠΗΓΕΣ:
www.rovespieros.gr «Ερίκ Καντονά. Προέρχομαι από οικογένεια επαναστατών, μεταναστών και εργατών» ΟΚΤ 2019
www.lifo.gr «Ερίκ Καντονά. Βασιλιάς, αποστάτης, θεός» ΑΥΓ 2021
www.Perpetual.gr «Ερίκ Καντονά: Ο μεγαλύτερος μάγκας εντός και εκτός γηπέδων» ΜΑΙΟΣ 2020
www.sputniknews.gr «Ερίκ Καντονά. Μια κλωτσιά ενάντια στο ρατσισμό». ΑΥΓ 2021
www.efsyn.gr «Πυρά της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για τους θανάτους εργατών στο Κατάρ» ΝΟΕ 2021.
