Large ή τα σκουπίδια και η δημοκρατία

Γράφει ο Πέτρος Λυμπεράκης

Εμείς οι Χανιώτες είμαστε large. Χουβαρντάδες, πώς το λένε. Μας περισσεύουν λεφτά και τα πετάμε στα σκουπίδια. Κυριολεκτικά. Να εξηγήσω:

Η ΔΕΔΙΣΑ ως (διαδημοτική) επιχείρηση χρεώνει -και καλά κάνει- τις υπηρεσίες της. Υπηρεσίες εξαιρετικές, χάρη στην αγάπη και το μεράκι των εργαζόμενων σε αυτήν. Η χρέωση γίνεται με το κιλό. Δηλαδή όσο περισσότερα σκουπίδια, τόσο μεγαλύτερη η χρέωση και κατά συνέπεια τόσο ακριβότερα τα δημοτικά τέλη. Εντούτοις, η χρέωση για τον μπλε κάδο είναι μηδενική! Όσα (ανακυκλώσιμα) απορρίμματα και να του βάλουμε η χρέωση είναι μηδέν. Το ’χουμε; Τζάμπα (αν και η πλήρης αλήθεια είναι ότι την ανακύκλωσή τους την έχουμε πληρώσει στο Σούπερ όπου την έχουν ενσωματώσει στην τιμή του προϊόντος).

Η εξίσωση είναι συνεπώς απλή. Όσο καλύτερα ανακυκλώσουμε στο σπίτι, τόσο περισσότερα σκουπίδια στο μπλε κάδο, τόσο λιγότερα σκουπίδια στον πράσινο κάδο, τόσο λιγότερη η χρέωση, τόσο μικρότερα τα δημοτικά τέλη. Απλό; απλό! Πρέπει επιπλέον να υπολογίσουμε ότι όσο περισσότερα είναι τα ανακυκλώσιμα, τόσο περισσότερο εμπόρευμα θα πουλήσει η ΔΕΔΙΣΑ, άρα τόσο θα γίνονται πιο φτηνές οι υπηρεσίες της. Άρα, ακόμη μικρότερα δημοτικά τέλη.

Κάντε όμως έναν κόπο να παρατηρήσετε. Σε πόσους πράσινους κάδους θα δείτε ανακυκλώσιμα; Χαρτόκουτες, μπουκάλια πλαστικά (συχνά μισογεμάτα με νερό) μπουκάλια γυάλινα (ενώ υπάρχει ειδικός κάδος) καφάσια, χαρτιά… σε όλους! Πώς μεταφράζεται αυτό; Όλα αυτά ζυγίζονται και τα πληρώνουμε. Με λίγα λόγια, λεφτά στα σκουπίδια. Σε πολλούς μπλε, αντιστρόφως, υπάρχουν και μη ανακυκλώσιμα που βρωμίζουν τα ανακυκλώσιμα μειώνοντας την αξία τους.

Με νοοτροπία αρχοντοχωριάτη, αδιαφορούμε για τα κοινά

Το πρόβλημα που περιγράφω είναι, σε μικρογραφία, το ευρύτερο πρόβλημα της χώρας. Με νοοτροπία αρχοντοχωριάτη, αδιαφορούμε για τα κοινά.

• Πλερώνω για να μου τα μαζεύουνε
• Σιγά μη σώσω εγώ τον κόσμο
• Γιατί να ανακυκλώσω εγώ αφού δεν ανακυκλώνει ο γείτονας;
• Με σκοτίσατε με τα σκουπίδια

Νίπτουμε τας χείρας μας και αρκούμαστε στη δημόσια, ενίοτε και μεγαλόφωνη, κριτική του τύπου «που είναι το κράτος;», «πού είναι ο Δήμος;».

Οι παππούδες μας λέγανε «Κι ο κούνουπας με το ψιλό ντου το νερό, πλησιαίνει το γιαλό». Καθένας μας μπορεί να κάνει τη διαφορά, τόσο με την προσπάθειά του όσο και με το παράδειγμα. Η συμμετοχή είναι η βάση για τη δημοκρατία. Νοιάζομαι, συμμετέχω, γίνομαι μέρος της λύσης, κι ας είμαι ο μόνος. Να δικαιώσουμε τον Καζαντζάκη και όχι μόνο να τον πουλάμε τυπωμένο σε μπλουζάκια. Να δικαιώσουμε του πιο παλιούς παππούδες που απεχθάνονταν όσους ιδιώτευαν, όσους δεν συμμετείχαν.

Η προηγούμενη παράγραφος μπορεί να διαβαστεί για το αρχικό θέμα του κειμένου, τα απορρίμματα, αλλά μπορεί να διαβαστεί και για κάθε τι που μας αφορά: παιδεία, υγεία, υποδομές, δημόσιοι χώροι, οικονομία, ανθρώπινα δικαιώματα, πολιτισμός… Όλα είναι πολιτική (που εύκολα καταδικάζουμε), όλα αφορούν τη δική μας ζωή, όλα περιμένουν τη δική μας συμμετοχή.

Και μια τελευταία κουβέντα. Όλα ατομική ευθύνη λοιπόν; Ασφαλώς όχι. Ένα μεγάλο μέρος, αυτά που γράφω παραπάνω είναι ατομική ευθύνη. Ευθύνες και μάλιστα βαριές έχουν όμως και ο Δήμος και η Περιφέρεια, οι οποίοι πρέπει να παρέχουν τα μέσα, αλλά και να προβούν σε ευρεία και συστηματική ενημέρωση των πολιτών, με τρόπο που να τα καταλαβαίνει και να τα κάνει κτήμα του ο καθένας. Ειδικά, πρέπει να απευθυνθούν και να συνεργαστούν με όλες τις διευθύνσεις εκπαίδευσης, καθώς η πραγματική ελπίδα είναι για τη γενιά που είναι τώρα πιτσιρίκια. Η ΔΕΔΙΣΑ είναι ένα πανίσχυρο εργαλείο, πρότυπο στη χώρα. Ας ακούσουν τους άξιους εργαζόμενους εκεί που χρόνια τώρα διατυπώνουν προτάσεις στη σωστή κατεύθυνση (Σταθμός Μεταφόρτωσης, Πράσινα Σημεία, ειδικά σχέδια για μεγάλους χρήστες, όπως Πολυτεχνείο ή Νοσοκομείο, ανάπτυξη καφέ κάδου, και πλείστες άλλες). «Πεδίον δόξης λαμπρόν» μπροστά τους και λεφτά γι’ αυτό το αντικείμενο υπάρχουν άφθονα.

Και larger

Στα Χανιά, συγκυριακά, έχουμε από τις καλύτερες ποιότητες νερού που υπάρχουν στη χώρα (δες και εδώ) αν και έχει περιθώρια με τη βελτίωση του δικτύου να γίνει ακόμη καλύτερο. Το πληρώνουμε σχετικά ακριβά (περίπου 0,4 ευρώ το κυβικό), αλλά απολαμβάνουμε καθαρό νερό από τη βρύση.

Εντούτοις, πολλοί από μας αγοράζουμε εμφιαλωμένο νερό. Μάλιστα, ενώ κάποιες εταιρείες εμφιαλώνουν από πηγές, κάποιες εμφιαλώνουν από τη βρύση! Είναι αμφίβολο αν ως καταναλωτές κάνουμε τη διάκριση, αφού έτσι κι αλλιώς έχει την ίδια τιμή. Το εμφιαλωμένο νερό το αγοράζουμε περίπου 1000 ευρώ το κυβικό, δηλαδή 2.500 φορές παραπάνω. Φυσικά. Αφού είπαμε… είμαστε large!

Όσο large και να είμαστε, το φτωχό μου μυαλό δεν μπορεί να χωρέσει, γιατί για το ίδιο (εφόσον πρόκειται για εμφιάλωση από τη βρύση) ή σχεδόν ίδιο (εάν πρόκειται για νερό από πηγή) προϊόν πληρώνουμε 2.500 φορές παραπάνω, δημιουργώντας στην πορεία και έναν αδιανόητο όγκο σκουπιδιών.

Με πολύ λιγότερα λεφτά αγοράζουμε υπέροχα δοχειάκια πολλών χρήσεων, θερμός, παγούρια, ό,τι τελοσπάντων χρειαζόμαστε για να μην κορακιάσουμε από το σπίτι ως τη δουλειά ή αντιστρόφως.

Να είναι καλής, άριστης ποιότητας, για να μπορούμε να τα τσουγκρίζομε στην υγειά μας, αντί να (με δυόμιση χιλιάδες φορές παραπάνω κόστος – το γράφω τρίτη φορά και ολογράφως για να το χωνέψω κι ο ίδιος) να τα τσουγκρίζουν άλλοι στην υγειά των κορόιδων.

Μην παρεξηγηθώ. Το εμφιαλωμένο νερό έχει πολλές και σε ορισμένες περιπτώσεις αναγκαίες χρήσεις. Άλλο αυτό και άλλο η κατάχρηση που καταγράφω…