Κυκλική Οικονομία, μια σύγχρονη απάντηση σε παλιά προβλήματα

Του Κώστα Τζαγκαράκη

Από το τέλος του 2018 κιόλας και έως το πρώτο εξάμηνο του 2019, το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος, σε απόλυτη σύμπνοια με τις κατευθύνσεις της ευρωπαΐκής επιτροπής, κατάρτισε και εξήγγειλε ένα πρωτοποριακό σχέδιο δράσης για ενσωμάτωση στην πράξη καινοτόμων πρωτοβουλιών κυκλικής οικονομίας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, για βιώσιμη αειφόρο ανάπτυξη.

Δυστυχώς, τα τελευταία τρία χρόνια δεξιάς διακυβέρνησης θάφτηκε κάθε ελπίδα αλλαγής του εγχώριου παραγωγικού μοντέλου, με τις γνωστές μακροοικονομικές, δημοσιονομικές, ενεργειακές και κοινωνικές συνέπειες. Ξαναγνώρισε δηλαδή άνθιση ένα στρεβλό, αναχρονιστικό και μη βιώσιμο μοντέλο γραμμικής κρατικοδίαιτης ανάπτυξης.

Εν μέσω όμως μιας σφοδρής ενεργειακής κρίσης, για τη χώρα μας η μετάβαση σε μία κυκλική οικονομία – συμπεριλαμβανομένης της κυκλικής βιοοικονομίας – είναι μία τεράστια ευκαιρία για να αξιοποιηθούν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε βιώσιμη βάση.

Η εφαρμογή των αρχών της κυκλικής οικονομίας αποτελεί ταυτόχρονα απόλυτη αναγκαιότητα. Η κυκλική οικονομία μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την παραγωγική ανασυγκρότηση, έχει σαφή περιφερειακή διάσταση και έντονο αποκεντρωτικό χαρακτήρα. Είναι, επίσης, απόλυτα συμβατή με τα ιδιαίτερα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της Ελλάδας και ειδικότερα της Κρήτης, όπως η νησιωτικότητα και οι απομακρυσμένες ορεινές περιοχές.

Η κυκλική οικονομία στηρίζεται στην ορθή αξιοποίηση των πόρων, στην ιδέα της ανακύκλωσης – επαναχρησιμοποίησης και στο μοντέλο της βιομηχανικής συμβίωσης. Επιδιώκει και ενθαρρύνει τη χρήση δευτερογενών υλικών και αποβλήτων ως παραγωγικών πόρων και χρήσιμων υλικών, προσδίδοντας μία αειφορική διάσταση στο παραγωγικό μοντέλο.

Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας, ως προς την άμεση εφαρμογή πολιτικών κυκλικής οικονομίας, περιλαμβάνονται:

• Διαθέσιμοι φυσικοί πόροι και αναξιοποίητοι δευτερογενείς πόροι και απόβλητα
• Επιστημονικό δυναμικό και τεχνογνωσία αλλά και παραγωγική παράδοση σε τεχνικά επαγγέλματα
• Πρωτογενής τομέας με δυνατότητες ανάπτυξης και ανάγκες εκσυγχρονισμού, καθώς και μείωση κόστους παραγωγής
• Χαμηλοί εθνικοί δείκτες στην παραγωγικότητα των πόρων και στην παραγωγικότητα της ενέργειας/ ενεργειακή απόδοση
• Διαθέσιμο πλαίσιο στρατηγικής από ευρωπαϊκή επιτροπή και διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ & άλλοι ευρωπαϊκοί πόροι

Προσδοκούμε πως το εθνικό σχέδιο κυκλικής οικονομίας, που κατατέθηκε επίσημα στην ευρωπαΐκή επιτροπή στις 20 Δεκεμβρίου 2018 από τον Σωκράτη Φάμελλο, θα εφαρμοστεί άμεσα από μία προοδευτική κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. και πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα, επικαιροποιημένο και προσαρμοσμένο στις τωρινές δυσμενείς συνθήκες και επείγουσες ανάγκες.