Το απαρτχάιντ και οι συμβολισμοί

Ιστορικά, το κίνημα ενάντια στο απαρτχάιντ -διαχωρισμό στη γλώσσα των Αφρικάνς που αφορούσε το διαχωρισμό των φυλών στη Νότια Αφρική [Μαύροι, Λευκοί, Ασιάτες και Μουλάτοι (απόγονοι μεικτών φυλετικά ζευγαριών)]- ιδρύθηκε το 1948, ξεκίνησε από τη δεκαετία του ’60, αλλά το διεθνές οικονομικό μποϊκοτάζ εντάθηκε από το1989 και έληξε το 1993. Ο μήνας Μάρτης έχει συμβολισμούς για την Αφρική. Σε δημοψήφισμα μόνο για λευκούς στις 17/3/1992 αποφασίστηκε η κατάργησή του. Μήνα Μάρτη με πρωθυπουργό τον Ν. Μαντέλα ξεκίνησε η διαδικασία συμφιλίωσης ανάμεσα στις φυλές.

Το διεθνές κίνημα υπεράσπισης των δικαιωμάτων του λαού της Παλαιστίνης ξεκινά από την κοινωνία των πολιτών στην ίδια την Παλαιστίνη και αναπτύσσεται σχεδόν σε όλο τον κόσμο με διάφορες μορφές. Μερικές από αυτές είναι το παγκόσμιο κίνημα του BDS, η Εβραϊκή φωνή για την Ειρήνη, το Black Lives Matter και πολλά άλλα.

Τα κινήματα αυτά είναι φανερό ότι έχουν τραυματίσει την -υποστηριζόμενη από πολλές κυβερνήσεις- υπεροχή της κυβέρνησης του Ισραήλ. Το Ισραήλ αποφάσισε να αμυνθεί με το να χαρακτηρίσει όποια και όποιον διαμαρτύρεται για την κατάσταση απαρτχάιντ στη Παλαιστίνη ως «αντισημίτη».

-Είσαι αντισημίτης αν υποστηρίξεις την απόφαση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, να εξετάσει τις παράνομες συνεχιζόμενες κακουργηματικές πράξεις ενάντια στον παλαιστινιακό λαό.

-Είσαι αντισημίτης αν θελήσεις να πας να καταθέσεις μάρτυρας στο Διεθνές Δικαστήριο.

-Είσαι αντισημίτης αν καταγγείλεις τα εγκλήματα σε βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.

-Είσαι αντισημίτης αν θεωρείς ότι το σχέδιο Τραμπ-Νετανάχιου είναι καταστροφικό για τον παλαιστινιακό λαό και παράνομο σε σχέση με διεθνείς συμφωνίες του ΟΗΕ.

Η επίσημη θέση της κυβέρνησης του Ισραήλ είναι ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) δεν έχει καμία θέση να διερευνήσει φερόμενα εγκλήματα πολέμου στα παλαιστινιακά εδάφη που είχε καταλάβει το Ισραήλ το 1967. Το Ισραήλ, όπως ισχυρίζεται, δεν είναι μέρος του Καταστατικού της Ρώμης που ίδρυσε το ΔΠΔ. Επιπλέον, η Παλαιστινιακή Αρχή δεν είναι κυρίαρχη και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εκχωρήσει δικαιοδοσία και να ζητήσει από το ΔΠΔ να παρέμβει για λογαριασμό της, για αυτό είναι παράλογη, αποφεύγοντας να μιλήσει για την ουσία, δηλαδή την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου να ξεκινήσει σήμερα έρευνα, εναντίον του Ισραήλ για εγκλήματα πολέμου.

Όμως το κίνημα υποστήριξης των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων μεγαλώνει και παίρνει πολλές νέες μορφές. Αυτή την εβδομάδα (14/3-21/3) ξεκίνησε η Εβδομάδα Ισραηλινού Απαρτχάιντ (IAW) που έχει γίνει παγκόσμιος θεσμός μιας και είναι η 17η χρονιά που οργανώνεται.

Το κάλεσμα

Ανάμεσα σε άλλα, το φετινό κάλεσμα αναφέρεται στον «ρατσισμό που σκίζει την ψυχή του κόσμου. Μας απογυμνώνει από την ανθρωπιά μας». Και συνεχίζει: «Όσοι έχουν εξουσία χρησιμοποιούν τον ρατσισμό για να προκαλούν φόβο, να μας διαχωρίζουν και να μας απομακρύνουν από τα όνειρά μας. Μέσα στο 2020 μόνο, χιλιάδες μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους, λόγω των ρατσιστικών μεταναστευτικών πολιτικών που επιβάλλουν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη-φρούριο.

Η αστυνομική βαρβαρότητα έχει κοστίσει τη ζωή σε εκατοντάδες μαύρους και μαύρες στις ΗΠΑ. Το καθεστώς απαρτχάιντ, αποικιοκρατίας και στρατιωτικής κατοχής του Ισραήλ μένει ατιμώρητο εδώ και δεκαετίες, θέτοντας το σύνολο του παλαιστινιακού λαού σε ένα σύστημα θεσμικής και συστηματικής καταπίεσης που τούς αρνείται τα πιο βασικά δικαιώματα.

Πολλοί και πολλές δεν έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν την ελευθερία και την ισότητα λόγω του τόπου όπου γεννήθηκαν, λόγω του χρώματος του δέρματός τους ή λόγω σεξουαλικής ταυτότητας.

Αυτή είναι η άσχημη πραγματικότητα που ζούμε, αλλά όχι και η πραγματικότητα που θέλουμε.

Εμείς, και εκατομμύρια ανθρώπων που σκέφτονται σαν κι εμάς, θα βγούμε στους δρόμους για να διαδηλώσουμε κατά του συστηματικού ρατσισμού, της πατριαρχικής βίας, της κλιματικής αδικίας, της νεοφιλελεύθερης λιτότητας και της οικονομικής ανισότητας.

Δεν θα σταματήσουμε, παρά έως ότου καταστρέψουμε τις δομές καταπίεσης. Δεν θα σταματήσουμε να αντιστεκόμαστε στην αδικία. Θα συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και τα δικαιώματα για όλους. Θα πρέπει να ενωθούν οι φωνές μας σε ολόκληρο τον κόσμο για να δοθεί τέλος στο ρατσισμό, την αποικιοκρατία και το απαρτχάιντ. Μαζί είμαστε ασταμάτητοι…».

Και όπως γράφει ο Neve Gordon (ο οποίος διδάσκει ανθρώπινα δικαιώματα και διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο στο πανεπιστήμιο του Λονδίνου) να αποφύγουμε την υποκρισία και αναφέρει την οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων B’tselem, που εξηγεί ότι όλη η περιοχή από την Μεσόγειο θάλασσα μέχρι τον Ιορδάνη ποταμό διοικείται και ελέγχεται από ένα καθεστώς που καθορίζεται από μια αρχή: να προωθεί και να ενισχύει την υπεροχή μιας ομάδας -των Εβραίων- σε βάρος μιας άλλης των Παλαιστινίων, δηλώνει όταν «ένα καθεστώς χρησιμοποιεί νόμους, πρακτικές, οργανωμένη βία για να κατοχυρώσει την υπεροχή μιας ομάδας ενάντια σε μια άλλη είναι καθεστώς απαρτχάιντ». Όμως προσθέτει και άλλη μια κατηγορία: Στη συγκεκριμένη περιοχή μεταξύ Μεσογείου και του Ιορδάνη ποταμού το καθιστά και αντισημιτικό!

Υπάρχει βέβαια τρόπος να μην κατηγορηθεί το Ισραήλ για αντισημιτισμό. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να επιστρατεύσουμε τη δημιουργική μας φαντασία ή να ζούμε σε ένα παράλληλο κόσμο, όπου το Ισραήλ δεν θα έχει αποικιακό σχέδιο, όπου τα δικαιώματα των Παλαιστινίων δεν καταπατώνται συνεχώς και θα αναγνωρίζεται ότι οι Παλαιστίνιοι υπάρχουν!

Ελέγκω Μανουσάκη 

*κείμενο δημοσιευμένο στην εφ. Εποχή