Της Ελένης Τσολιά
Η Ρωσική ορθόδοξη εκκλησία, ακολουθώντας το παλιό Ιουλιανό ημερολόγιο, στις 19 Ιανουαρίου γιορτάζει τα Θεοφάνεια.
Στη Ρωσία οι παραδόσεις που σχετίζονται με τον αγιασμό των υδάτων είναι πολύ παρόμοιες με αυτές των άλλων ορθόδοξων εκκλησιών. Από νωρίς το πρωί οι πιστοί καταφθάνουν στις εκκλησίες, μεταφέροντας δοχεία με νερό για να αγιαστεί στην εκκλησία. Σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες, το αγιασμένο νερό μπορεί να θεραπεύσει από ασθένειες και να φέρει καλή τύχη στο σπίτι.
Ο καθαγιασμός των υδάτων γίνεται σε παγωμένες λίμνες και ποταμούς. Ο πάγος πρέπει να σπάσει σε σχήμα σταυρού που ονομάζεται Ιορδάνης (Иордань), σε ανάμνηση του ποταμού Ιορδάνη, στον οποίον βαπτίστηκε ο Χριστός. Ο ιερέας καθαγιάζει το νερό με ευχές και εμβάπτιση του σταυρού στο νερό.
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, αυτοί που επιθυμούν να βουτήξουν στα παγωμένα νερά είναι πολλοί: Άντρες, γυναίκες, ακόμα και μικρά παιδιά. Η συνήθεια αυτή χάνεται στα βάθη των αιώνων, πολύ πριν τον εκχριστιανισμό της Ρωσίας. Οι Ρώσοι, όπως και πολλοί άλλοι βόρειοι λαοί, θεωρούν ότι το κολύμπι στα παγωμένα νερά σκληραγωγεί και ατσαλώνει τον οργανισμό, για να αντέχει τις σκληρές δοκιμασίες που του επιφυλάσσει το δριμύ ψύχος και ο σφοδρός χειμώνας.
Όταν τον ένατο αιώνα η Ρωσία ασπάστηκε τον ορθόδοξο Χριστιανισμό, στράφηκε προς την ελληνική πνευματικότητα και τον ελληνικό πολιτισμό, καθορίζοντας έτσι το μέλλον της για πολλούς αιώνες.
Πολλές θρησκευτικές παραδόσεις και αντιλήψεις πέρασαν από το Βυζάντιο στην Ρωσία. Σε αυτή την αχανή γεωγραφική σκηνή συνάντησαν τις ήδη υπάρχουσες από πολλούς αιώνες πριν λαϊκές παραδόσεις, αναμείχθηκαν μαζί τους και δημιούργησαν μια καινούργια παράδοση, που θυμίζει μεν το Βυζάντιο, έχει όμως το χρώμα και τον χαρακτήρα της Ρωσίας.
