Θέσεις στον αγώνα δρόμου με τις μεταλλάξεις

Tης Ζωής Γεωργούλα

Την περασμένη εβδομάδα, στις ειδήσεις που κυριάρχησαν στις στήλες που καλύπτουν την πανδημία, οι πιο συχνές λέξεις ήταν «στέλεχος Δέλτα» και «τελειώσαμε με τις μάσκες». Δύο επικίνδυνα αντιφατικά στοιχεία. Από τη μία, το στέλεχος Δέλτα προελαύνει με ταχείς ρυθμούς σε ολόκληρη την Ευρώπη, από την άλλη, προωθείται η αίσθηση, που σε αρκετές περιπτώσεις έχει ήδη γίνει πράξη από πολίτες, ότι φτάσαμε στο τέλος της χρήσης μάσκας.
Συζητάμε με τον ομότιμο καθηγητή της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Τάκη Παναγιωτόπουλο, για τα στοιχεία των τελευταίων εβδομάδων παραθέτοντας επιστημονικά δεδομένα αλλά και πολιτικά σχόλια.

«Βρισκόμαστε σε ένα σχετικά καλό σημείο όσον αφορά τον εμβολιασμό του γενικού πληθυσμού. Προφανώς υπάρχουν πλευρές που χρειάζεται να βελτιωθούν, αλλά εκεί που πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση είναι οι ειδικές ομάδες του πληθυσμού, όπως άνθρωποι με μειωμένη κινητικότητα, άνθρωποι από μειονοτικές ομάδες, όπως Ρομά, πρόσφυγες, φυλακισμένοι, μετανάστες χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα, οι οποίοι σε άλλες χώρες αντιμετωπίζονται με δέσμευση παροχής εμβολίου χωρίς νομικές συνέπειες», λέει στην «Εποχή» ο Τ. Παναγιωτόπουλος.

Όμως το κύριο πρόβλημα που υπογραμμίζει τα δεδομένα της τελευταίας εβδομάδας σε σχέση με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν την περασμένη Τετάρτη «είναι ότι από ορισμένα ΜΜΕ και ορισμένα κυβερνητικά στελέχη είχε καλλιεργηθεί από πριν μια αίσθηση ότι θα “πετάξουμε τις μάσκες”. Τίποτα χειρότερο από τη δημιουργία κλίματος “τελειώσαμε με την πανδημία”. Όμως, τα νέα μέτρα αναφέρονται σε διατήρηση της χρήσης μάσκας σε εσωτερικούς χώρους και σε εξωτερικούς χώρους όπου δεν είναι δυνατή η τήρηση απόστασης δύο μέτρων – η μάσκα μπορεί να μην χρησιμοποιείται μόνο σε εξωτερικούς χώρους χωρίς συνωστισμό. Η μετάφραση “τελειώσαμε με τη μάσκα” δεν ανταποκρίνεται στη σημερινή επιδημιολογική κατάσταση της χώρας, ιδιαίτερα με την αύξηση της κυκλοφορίας στην Ευρώπη του πολύ πιο μεταδοτικού στελέχους Δέλτα, όπως αποκαλείται το στέλεχος που πρωτοεμφανίστηκε στην Ινδία. Η κατάσταση θυμίζει πολύ την καλλιέργεια του συνθήματος “Πάσχα στο χωριό”, που τόση σύγχυση προκάλεσε».

Επείγουσα η δεύτερη δόση

Όπως επισήμανε ο κ. Παναγιωτόπουλος, για την ώρα δεν έχουμε μετάλλαξη που να διαφεύγει ουσιωδώς από το εμβόλιο. Ωστόσο, τα πρώτα δεδομένα δείχνουν ότι αν κάποιος είναι εμβολιασμένος προστατεύεται και από το στέλεχος Δέλτα, όμως αν είναι εμβολιασμένος μόνο με μία δόση έχει σημαντικά μειωμένη προστασία απέναντι στο στέλεχος αυτό, πιο μειωμένη από ό,τι εμφανιζόταν σε προηγούμενα στελέχη. Συνεπώς «η κυκλοφορία αυτού του στελέχους στην Ευρώπη και η αναμενομένη κυκλοφορία του στην Ελλάδα, καθιστούν ακόμα πιο επιτακτικό τον εμβολιασμό γενικά και τον εμβολιασμό με τη δεύτερη δόση ειδικότερα».

Ορισμένοι πολίτες διστάζουν να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό του με το σκεύασμα της AstraZeneca. «Αν κάποιος έχει κάνει την πρώτη δόση και δεν έχει εμφανίσει σοβαρές παρενέργειες πρέπει να προχωρήσει και στη δεύτερη, γιατί η πιθανότητα να εμφανίσει σοβαρές παρενέργειες μετά τη δεύτερη δόση είναι εξαιρετικά μικρότερη σε σχέση με την πιθανότητα εμφάνισής τους μετά την πρώτη δόση», εξηγεί ο Τ. Παναγιωτόπουλος.

«Οι αμφιβολίες και οι δισταγμοί είναι απολύτως κατανοητοί, αλλά χρειάζεται να καμφθούν, χρειάζεται ο κόσμος να πειστεί γιατί τα επιχειρήματα υπάρχουν και είναι συντριπτικά». Απαντώντας ο Τ. Παναγιωτόπουλος σε απόψεις που έχουν εκφραστεί δημόσια εξηγεί ότι «η σύσταση της μετακίνησης της ηλικίας εμβολιασμού με το εμβόλιο AstraZeneca από τους άνω των 30 ετών στους άνω των 60 δεν θα μπορούσε να έχει αποφασιστεί νωρίτερα, διότι τότε θα είχαμε χάσει περισσότερους ανθρώπους από τη νόσο Covid-19, αλλά ούτε θα μπορούσε να μην έχει αποφασιστεί τώρα, με το επιχείρημα να μην ταραχθούν τα νερά της επικοινωνιακής μονολιθικότητας, διότι πλέον τείνει να μεταβληθεί η ισορροπία οφέλους-βλάβης και θα ήταν πραγματικά και συνειδησιακά λανθασμένο. Όσο ο κίνδυνος από τη νόσο μειώνεται, τόσο ο κίνδυνος από το εμβόλιο, που παραμένει σταθερός, βαραίνει περισσότερο στη ζυγαριά».

Λάθος με κεφαλαία

«Το εμβόλιο είναι το μόνο αποτελεσματικό όπλο για να καμφθεί η πανδημία. Το επιχείρημα που χρησιμοποιείται ότι θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι το εμβόλιο να είναι περισσότερο δοκιμασμένο, είναι εντελώς λάθος. Αυτή τη στιγμή έχουν γίνει 2,7 δισεκατομμύρια εμβολιασμοί σε όλον τον κόσμο, γεγονός που συνιστά μια εμπειρία τεράστια, που υπό άλλες συνθήκες συσσωρεύεται σε μερικά χρόνια. Επίσης το επιχείρημα που προβάλλει ότι δεν γνωρίζουμε τη διάρκεια κάλυψης του εμβολίου είναι εξίσου αδύναμο. Ποτέ σε ένα νέο εμβόλιο δεν γνωρίζουμε την ακριβή διάρκεια κάλυψης. Εν προκειμένω η δεδομένη διάρκεια είναι απολύτως ικανή για να κάμψει την πανδημία, που είναι το μεγάλο ζητούμενο. Το αν θα χρειαστούμε τρίτη δόση σε ένα ή δύο χρόνια δεν επηρεάζει την ικανότητα του εμβολίου να κάμψει την πανδημία και σε αυτό πρέπει να επιμείνουμε», σημειώνει ο Τ. Παναγιωτόπουλος.

Μάλιστα, «όταν τέτοια επιχειρηματολογία αμφισβήτησης των εμβολίων κατά της νόσου Covid λέγεται με επιστημονική ιδιότητα, αυτό είναι λάθος με κεφαλαία, γιατί δεν λαμβάνει υπόψη τα επιστημονικά δεδομένα. Όταν λέγεται με πολιτική ιδιότητα είναι απαράδεκτο, γιατί ρόλος της πολιτικής είναι να μετουσιώνει σε πολιτική πράξη τα επιστημονικά δεδομένα και τις γνωμοδοτήσεις των υπεύθυνων επιστημονικών οργάνων. Επιπλέον, τέτοια σαθρά επιχειρήματα παρέχουν κάλυψη σε πολίτες που διστάζουν να εμβολιαστούν, τη στιγμή που γίνεται μεγάλος αγώνας δρόμου με τις μεταλλάξεις. Τίθεται με αυτόν τον τρόπο σε διακινδύνευση η ζωή ανθρώπων, ανθρώπων πραγματικών με σάρκα και οστά. Είναι, μάλιστα, ιδιαίτερα λυπηρό να διατυπώνεται παρόμοια επιχειρηματολογία στο όνομα της Αριστεράς. Γιατί η Αριστερά ήταν πάντα με τη ζωή.»

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην “Εποχή“