Γεια μας!

Του Μανόλη Χατζηπαναγιώτου

Δεν γνωρίζω ποια είναι η πιο συχνή ελληνική λέξη, αν εξαιρέσουμε τα άρθρα. Πάντως σίγουρα μία από τις πιο συχνόχρηστες είναι ο απλός χαιρετισμός «γεια σου». Εκατομμύρια Έλληνες καθημερινά χαιρετάνε τους φίλους με ένα απλό «γεια» και τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους με το «γεια μας». Είναι τόσο συχνόχρηστο που το “giasou” και το “giamas” είναι η πρώτη λέξη που μαθαίνουν οι τουρίστες ήδη από το αεροδρόμιο. Το “malakas” μάλλον το ξέρουν ήδη από τις χώρες τους. Αυτό που δεν γνωρίζουν οι επισκέπτες – και καμιά φορά το ξεχνάμε κι εμείς – είναι ότι ο δημοφιλής χαιρετισμός δεν είναι τίποτε άλλο από μια ευχή για υγεία. Ο απλός λαός το ξέρει: «Υγεία να έχουμε και τα άλλα έρχονται» ή «πρώτ’ απ’ όλα υγεία» κ.τ.λ.

Η 7^η Απριλίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας. Στις 7 Απριλίου του 1948 ιδρύθηκε ο ΠΟΥ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.  Συνήθως τέτοιες μέρες περνάνε απαρατήρητες. Ο ένας λόγος είναι γιατί γεμίσαμε από «παγκόσμιες ημέρες» για ανόητα και ασήμαντα πράγματα, σε σημείο να ξεχνάμε τα πιο σημαντικά όπως η υγεία. Ο άλλος λόγος είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες πέρασε πια από υγειονομικής άποψης στον αναπτυγμένο κόσμο. Πολλές ασθένειες καταπολεμήθηκαν ή εξαφανίστηκαν. Η ευλογιά, η φυματίωση, η πολυομελίτιδα, η ελονοσία και πλείστες ακόμη ασθένειες ξεχάστηκαν και δεν ταλαιπωρούν πια τον γενικό πληθυσμό. Ο βρεφικός και παιδικός εμβολιασμός γενικεύτηκαν. Η περιγεννητική θνησιμότητα ελαχιστοποιήθηκε καθώς την μαμή του χωριού αντικατέστησε ο ιατρός-μαιευτήρας. Ο μέσος όρος ζωής ανέβηκε αισθητά. Η οργάνωση του ΕΣΥ, σε συνδυασμό με την βελτίωση του οδικού δικτύου έκαναν τους Έλληνες να αισιοδοξούν ότι δε θα μείνουν αβοήθητοι, όταν η υγεία τους απειληθεί.

Την γενικευμένη αισιοδοξία του αναπτυγμένου κόσμου ήρθε να κλονίσει η πανδημία της covid 19. Η πρωτοφανής σε διάρκεια και εξάπλωση νόσος αιφνιδίασε ακόμη και τα πιο οργανωμένα και πλούσια συστήματα υγείας. Η Ελλάδα δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.

Ήταν λοιπόν αναμενόμενο να γίνει μια μεγάλη παγκόσμια προσπάθεια. Μια τεράστια επένδυση στην έρευνα, στην εκπαίδευση, στην ανάπτυξη τεχνικών και φαρμάκων. Δημιουργήθηκαν εμβόλια, ιδρύθηκαν ιατρεία, προσλήφθηκαν γιατροί και πλανητικά σε ύφεση. Εδώ (δυστυχώς) η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση. Οι δείκτες θνησιμότητας (πάντα σε σχέση με τον πληθυσμό) είναι υψηλότατοι. Οι «σκληροί δείκτες» δεν υποχωρούν και η χώρα μας κατρακυλάει καθημερινά στις τραγικές στατιστικές. Είναι ήδη η χειρότερη χώρα της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης. Αν μετρηθούν οι δείκτες εξαμήνου είναι η χειρότερη χώρα της Ευρώπης. Αυτά τα λένε τα νούμερα. Τα νούμερα που κρύβουν τις τραγωδίες. Οι αιτίες πιθανώς δεν είναι πλήρως γνωστές καθώς το φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη. Αυτό που είναι όμως γνωστό είναι ότι το Δημόσιο Σύστημα υγείας σήμερα μετράει αρκετές χιλιάδες λιγότερους γιατρούς και νοσοκόμες από ό,τι πέρσι τέτοια εποχή. Όχι μόνο δηλαδή δεν υπάρχει μια ικανοποιητική ενίσχυση αλλά αντίθετα υπάρχει μια καθημερινή αποδυνάμωση. Αυτό το διαπιστώνει εύκολα κανείς κάθε φορά που επισκέπτεται ο πολίτης ένα νοσοκομείο ή επιχειρεί να κλείσει ένα ραντεβού. Το μαρτυρά ακόμη και η σωματική και ψυχική εξάντληση των επαγγελματιών της υγείας.

Κρίμα! Θα προτιμούσαμε όλοι η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας να είναι για την Ελλάδα μια αδιάφορη μέρα. Αλλά κάθε φορά που λέμε “giasou” ή “giamas” ας θυμόμαστε και τους “malakes”.