Οι «Καλοί», ο Κακός και ο Βλάκας

Του Μανόλη Χατζηπαναγιώτου

Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι το απόλυτο κακό. Κάθε πόλεμος είναι το απόλυτο κακό. Είναι ο πιο επιθετικός και βάναυσος τρόπος να «βρεις το δίκιο σου», να λύσεις διαφορές, να ασκήσεις πιέσεις. Το είδαμε – με κάθε κατά περίπτωση διαφορά – στην Κύπρο, στην Γιουγκοσλαβία, στο Ιράκ, στη Συρία, παντού. Αυτό είναι κοινοτοπία. Ο παρών πόλεμος πυροδότησε χιλιάδες αναλύσεις για την γεωπολιτική, την οικονομία, τις ισορροπίες του τρόμου. Διαλέγεις και παίρνεις.

Οι περισσότεροι συμφωνούν: ο Κακός της ιστορίας είναι ο Πούτιν. Ένας πρώην πράκτορας κυβερνά ως αρχιμαφιόζος ένα απέραντο κράτος. Στο εσωτερικό είναι ένας στυγνός δικτάτορας, στο εξωτερικό ένας τσαμπουκαλεμένος παγκόσμιος παίκτης που ανακαλεί περασμένα μεγαλεία και τα διεκδικεί.

Οι «Καλοί» μπαίνουν σε εισαγωγικά γιατί μόνοι τους έχουν αυτοχριστεί έτσι. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέρχονται του ιδιότυπου ρεπουμπλικάνικου απομονωτισμού με βιαστικό και τσαπατσούλικο τρόπο. Τα θέλουν όλα και δεν το κρύβουν. Είναι πολλά τα λεφτά…

Στους «Καλούς» μπαίνουν αμήχανα και με αντιφάσεις οι Δυτικοευρωπαίοι. Στριγγλίζουν για ειρήνη, απειλούν με κυρώσεις, έχουν δήθεν αποφασιστικό ύφος, σχίζονται για τη Δημοκρατία. Όσο περισσότερο το κάνουν, τόσο περισσότερο μοιάζουν με γιουσουφάκια των Αμερικανών. Ο βήχας και ο (νατοϊκός) έρωτας δεν κρύβονται.

Στο ενδιάμεσο βέβαια, ανάλογα με τα συμφέροντα, στις δυνατότητες και τις βλέψεις κάθε χώρας αναδεικνύονται πάμπολλες ενδιάμεσες αποχρώσεις ανάμεσα στον Κακό και στους «Καλούς». Πρόχειρα παραδείγματα η Γαλλία, η Τουρκία, η Ουγγαρία και πολλοί άλλοι που κατατάσσονται βέβαια στο «Καλό» στρατόπεδο αλλά κρατάνε και «πισινές» με χίλιους δύο τρόπους.

Άσχημος δεν υπάρχει. Άσχημος είναι ο ίδιος ο πόλεμος, ιδίως για τους άμαχους. Υπάρχει όμως Βλάκας. Με περικεφαλαία! Είναι αδιαμφισβήτητα η ελληνική κυβέρνηση. Ας εξηγήσουμε:

Αρχικά, τα επικοινωνιακά κουτσαβάκια του Μαξίμου άφησαν ορισμένες διαρροές για σπουδαία και καταλυτικά τηλεφωνήματα του κυρίου Μητσοτάκη για να αποσοβηθεί η κρίση. Σε αυτά τα δημοσιεύματα δεν έδωσε σημασία ούτε ο πιο αφελής ΝεοΔημοκράτης. Μετά καταδίκασε αμέσως την εισβολή. Πολύ καλά έκανε, αυτό έπρεπε να κάνει, αυτό κάνουν όλοι.

Επίσης, αποφασίζει να στείλει ανθρωπιστική βοήθεια. Πολύ καλά έκανε, αυτό πρέπει να κάνουν όλοι. Τώρα το γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν το κάνει για την Γάζα, την Συρία ή άλλους δύστυχους, αυτό είναι μια μεγάλη συζήτηση.

Επίσης, αποφασίζει να δεχθεί και να προστατεύσει άμαχους Ουκρανούς πρόσφυγες όπως έπρεπε να πράξει. Τώρα γιατί τους πρόσφυγες της Συρίας τους πνίγουμε στο Αιγαίο, ενώ τους Ουκρανούς τους απλώνουμε κόκκινο χαλί, η απάντηση βρίσκεται στα άδυτα της δυτικόφιλης καρδιάς μας. Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να υποδεχθούμε κάθε άμαχο που βρίσκεται σε κίνδυνο.

Μετά αρχίζει το τσίρκο. Η κυβέρνηση αποφασίζει να στείλει καλάσνικοφ, αντιαρματικά και άλλα… αξεσουάρ μάχης στην μαχόμενη Ουκρανία. Η απόφαση λαμβάνεται χωρίς τον ΥΠ.ΕΞ. κύριο Δένδια, ο οποίος κατά την επίσημη ενημέρωση δεν μετείχε στην σημαντική αυτή σύσκεψη γιατί είχε να κάνει κάτι επείγοντα τηλεφωνήματα. Ας το πιστέψουμε. Πού τα βρήκε όμως η Ελλάδα τα καλάσνικοφ; Όσοι πήγαν φαντάροι ξέρουν ότι το βασικό τυφέκιο του ελληνικού στρατού είναι το… θρυλικό G3. Η ειρωνεία είναι ότι αποτελούν προϊόν κατάσχεσης από… ουκρανικό πλοίο. Τα καλάσνικοφ λοιπόν τινί τρόπω επιστρέφουν. Αυτά βέβαια έχουν αξία μόνο ανεκδοτολογική.

Σημασία έχει ότι ο κύριος Μητσοτάκης όπως το συνηθίζει πήρε μια σημαντική για την χώρα απόφαση σε ένα κλειστό συμβούλιο. Δεν επιδίωξε τη συνεννόηση με τους πολιτικούς αρχηγούς, δε ζήτησε την συναίνεση της βουλής, δε θεώρησε απαραίτητη ούτε την παρουσία του δικού του ΥΠ.ΕΞ. Ενήργησε βιαστικά ως «πιστός σύμμαχος». His master’s voice. Μόνο που στην περίπτωση αυτή, η κυβέρνηση κάνει ένα τετραπλό ατόπημα: Πολιτειακό, ηθικό, οικονομικό, διπλωματικό.

Πολιτειακό ζήτημα υπάρχει γιατί δεν κηρύσσεις έναν (έστω έμμεσο) πόλεμο χωρίς καμία συνεννόηση με καμία πολιτική δύναμη ή θεσμό.

Ηθικά υπάρχει μια βασική ασυνέπεια γιατί η ανθρωπιστική βοήθεια δεν δίνεται στην Γάζα, στο Κουρδιστάν, στο Αφγανιστάν, στη ζώνη του Σαχέλ, παντού όπου υπάρχουν πόλεμοι και άμαχοι. Αυτό όμως δεν ενδιαφέρει τον κύριο Μητσοτάκη, το ξέρουμε.

Οικονομικά είναι μάλλον χαζομάρα να τα βάλεις με μια χώρα από την οποία εξαρτάσαι τόσο πολύ οικονομικά. Το φυσικό αέριο, το σιτάρι και οι τουρίστες είναι όλοι κάτοχοι ρώσικου διαβατηρίου. Αυτό βέβαια μπορούμε να το παρακάμψουμε γιατί τα λεφτά δεν είναι το παν στη ζωή, άμα είναι να κάνουμε μια καλή πράξη, ας είναι.

Διπλωματικά όμως η χώρα χάνει ένα βασικό της όπλο, ένα διαχρονικό της πλεονέκτημα. Τα τουφέκια της Ελλάδας ελάχιστα θα κρίνουν στη σύρραξη. Η εξοπλιστική ισχύς της χώρας μας είναι δυσβάχταχτη μεν για τον εθνικό μας προϋπολογισμό, ασήμαντη όμως σε πλανητικό επίπεδο. Η Ελλάδα αντλεί (την όποια) δύναμη ακριβώς από την θέση που της δίνει η γεωγραφία και η ιστορική και πολιτισμική της παράδοση. Πρόκειται για μια χώρα που ανήκει βέβαια στη δύση, αλλά διατηρεί άριστες σχέσεις με τον σλαβικό και τον αραβικό κόσμο. Η θέση αυτή (ως ανεστραμμένο είδωλο παρόμοια θέση έχει και η Τουρκία) της δίνει αυξημένο κύρος και διαπραγματευτική ισχύ. Με την επιπόλαιη αυτή κίνηση του κυρίου Μητσοτάκη η Ελλάδα από μέρος της λύσης που (ίσως) θα μπορούσε να είναι, γίνεται μέρος του προβλήματος. Οι ΗΠΑ επιβεβαιώνουν έναν σύμμαχο που έτσι κι αλλιώς τον είχαν στην τσέπη. Οι Ρώσοι όμως καταγράφουν έναν εχθρό που μέχρι πρότινος τον είχαν κατατάξει στα τεφτέρια της ουδετερότητας.

Η ουκρανική κρίση είχε και Κακό και «Καλούς». Τώρα έχει και Βλάκα.

ΥΓ: Μερίδιο της βλακείας έσπευσε να λάβει και το Υπουργείο Πολιτισμού. Σταματάει λέει κάθε συνεργασία με ρώσικους πολιτιστικούς οργανισμούς. Ακύρωσε μάλιστα και την «Λίμνη των Κύκνων». Χάριν αστεϊσμού ας σκεφτούμε το εξής: κάθε φορά που οι ΗΠΑ μπουκάρουν κάπου να μπλοκάρονται τα αμερικάνικα φίλμ και ο Τένεσι Ουίλιαμς! Ή κάθε φορά που η Τουρκία εκδηλώνει επιθετικότητα να απαγορεύονται οι τούρκικες σειρές και οι μπακλαβάδες. Αλλά καλύτερα να μην δίνουμε ιδέες στην κυρία Μενδώνη…