Του Μανόλη Χατζηπαναγιώτου
Οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον κόσμο και τα γεγονότα με τις αισθήσεις τους. Ωστόσο, οι αισθήσεις αυτές είναι υποκειμενικές. Ένας μέσος ήχος σε κάποιους ακούγεται ως θόρυβος. Όλοι κοιτάζουν το ίδιο ζωγραφικό πίνακα, αλλά ο καθένας προσέχει κάτι διαφορετικό. Αυτά είναι γνωστά και τετριμμένα. Το ίδιο ισχύει και σε πλανητική κλίμακα και τα παραδείγματα είναι πολλά.
Ας πούμε η όραση παίζει τα δικά της παιχνίδια. Είναι φορές που βλέπεις τα μακριά και δεν βλέπεις τα κοντά. Για παράδειγμα είναι αξιοπερίεργο το πώς η ελληνική κυβέρνηση εντόπισε αμέσως τα καραβάνια των δύστυχων προσφύγων της Ουκρανίας, αλλά δεν μπόρεσε να εντοπίσει επί έξι μέρες τους Σύρους πρόσφυγες που ήταν εγκλωβισμένοι σε μια νησίδα του Έβρου. Ευτυχώς τους εντόπισε από μακριά η οργάνωση HumanRights360 και τους διέσωσε, δυστυχώς όχι όλους.
Αλλά και η αντίληψη του χώρου ποικίλει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Είναι γνωστό το ανέκδοτο με τον Χότζα και το καλύβι του. Ας πούμε οι χώρες του Βίσεγκραντ (Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία και Πολωνία) έχουν δηλώσει εδώ και χρόνια ότι στις χώρες τους δεν χωράει ούτε ένας πρόσφυγας από το Αφγανιστάν ή τη Συρία. Ξαφνικά (και μπράβο τους) βρέθηκε χώρος και τώρα φιλοξενούν εκατομμύρια Ουκρανούς. Έτσι πρέπει.
Παρόμοια παιχνίδια παίζει και η αντίληψη. Ψάχνεις π.χ. τα γυαλιά σου πόση ώρα και ξαφνικά συνειδητοποιείς ότι τα φοράς. Κάτι τέτοιο έπαθαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και πολλές χώρες της ΕΕ. Από το ’90 και μετά, μερικές χιλιάδες Ρώσοι αποφάσισαν να απαλλοτριώσουν την περιουσία της άλλοτε Σοβιετικής Ένωσης υπέρ του εαυτού τους και της επιχειρηματικής τους δεινότητας. Ήταν ευνοούμενοι της πολιτικής ηγεσίας, αλλά καλού-κακού φύλαγαν τα λεφτά τους στην Αμερική και στη Δ. Ευρώπη. Επί τριάντα-τόσα χρόνια οι δυτικοί ηγέτες δεν το είχαν προσέξει. Ξαφνικά ο εξαιρετικά παρατηρητικός πρόεδρος των ΗΠΑ κ. Μπάιντεν το αντιλήφθηκε. Έφριξε για την κλοπή της περιουσίας του ρώσικου λαού και καλεί όλους τους ηγέτες του πολιτισμένου κόσμου να κατασχέσουν τις καταθέσεις των Ρώσων μεγιστάνων που απομυζούν τον λαό τους. Η ανθρωπιά σε όλο της το μεγαλείο…
Και η ακοή όμως παίζει τα παιχνίδια της. Ο ήχος των ασθενοφόρων είναι ανατριχιαστικός. Πριν από 1,5-2 χρόνια, ο ήχος των ασθενοφόρων από τις Βρυξέλλες και το Μπέργκαμο μας έκανε να παγώνουμε μπροστά στις οθόνες. Ήταν μεγάλος ο οίκτος μας για τους καημένους τους Βέλγους και τους Ιταλούς τους οποίους η covid τους είχε θερίσει. Σήμερα, η Ελλάδα ξεπέρασε την Ιταλία και το Βέλγιο σε θανάτους ανά πληθυσμό. Ταυτόχρονα, «κατέκτησε» και μια θλιβερή πρωτιά: Στη σχετική θλιβερή στατιστική είναι η χειρότερη χώρα της δυτικής Ευρώπης. Χειρότερες επιδόσεις έχουν μόνο μερικές χώρες της νότιας και ανατολικής Ευρώπης. Μόνο που τα ελληνικά ασθενοφόρα δεν ακούγονται πια τόσο δυνατά στις οθόνες μας. Ίσως συνηθίσαμε τον ήχο τους, ποιος ξέρει…